– Każdy kraj, nawet należący do Unii Europejskiej, mimo obowiązywania przepisów wynikających z rozporządzeń unijnych czy też wdrażania dyrektyw, ma własny, unikalny system prawny, w którym należy się poruszać. Dodatkowo, wyzwanie stanowi prawidłowe zrozumienie norm prawnych, szczególnie, że są one spisane w języku obcym – podkreśla Beata Kielar-Tammert, radca prawny w rozmowie z Pawłem Lewandowskim z portalu „Biznes z klasą”. Jak dodaje założycielka Kancelarii Prawa Międzynarodowego BKT, polscy przedsiębiorcy za granicą potrafią oczarować zagranicznych odbiorców.
Z jakimi trudnościami prawnymi najczęściej spotykają się Polacy, którzy postanowili otworzyć firmę za granicą?
Trudności, na które natrafiają za granicą przedsiębiorcy wywodzący się z Polski to najogólniej mówiąc – niewystarczająca znajomość języka obcego oraz brak dokładnego rozeznania w przepisach prawnych, które regulują wykonywanie danego rodzaju działalności gospodarczej. Powoduje to, że polski przedsiębiorca, przenoszący swój biznes za granicę, niejednokrotnie nie wie, jakie dokładnie obowiązki względem swoich klientów czy też danego państwa, w którym prowadzi działalność, powinien realizować. A to może nieść za sobą przykre konsekwencje, na przykład w postaci kar pieniężnych. Dlatego też naszym klientom rekomendujemy skorzystanie z usług prawnika specjalisty, który dokładnie poinformuje o obowiązkach i prawach przedsiębiorcy w danym kraju, dzięki czemu będzie się można do wykonywania tych obowiązków odpowiednio przygotować, a co za tym idzie bezproblemowo czerpać zyski i cieszyć się prowadzeniem biznesu.
W Polsce popularna jest opinia, że prowadzenie biznesu na Zachodzie, oznacza mniejszą biurokrację i bardziej przejrzyste przepisy dotyczące relacji przedsiębiorca – państwo. Obecnie to tylko nieprawdziwy stereotyp, czy faktycznie nadal trudniej prowadzić biznes nad Wisłą?
Jako kancelaria prawa międzynarodowego, od wielu lat doradzająca polskim i zagranicznym przedsiębiorcom, niestety nie możemy podzielić tej opinii. Każdy kraj, nawet należący do Unii Europejskiej, mimo obowiązywania przepisów wynikających z rozporządzeń unijnych czy też wdrażania dyrektyw, ma własny, unikalny system prawny, w którym należy się poruszać. A kwestie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej regulowane są właśnie przez przepisy prawne. Dodatkowo, wyzwanie stanowi prawidłowe zrozumienie norm prawnych, szczególnie, że są one spisane w języku obcym. Niejednokrotnie ciężko jest zrozumieć przepis prawny napisany w języku polskim, nie wiadomo, jak go interpretować.
Polacy dobrze odnajdują się, prowadząc biznes za granicą (fot. stock.adobe.com)
Gdy do trudności interpretacyjnych dochodzi kwestia bariery językowej, istnieje duże ryzyko, że nie zrozumiemy, jakich obowiązków powinniśmy dopełnić i jakie prawa nam jako przedsiębiorcy w danym kraju przysługują. Dodatkowo proszę pamiętać, że przedsiębiorca musi skupić się nie tylko na kwestiach prawnych i formalnych, ale przede wszystkim na tym, aby jego biznes się udał i stale rozwijał – a zatem należy zadbać o odpowiednią reklamę, określoną grupę odbiorców, lokal, dystrybucję… Wobec wielu zadań i wyzwań, z którymi musi mierzyć się przedsiębiorca, szczególnie startujący ze swoją działalnością za granicą, najlepszym rozwiązaniem jest powierzenie kwestii prawnych profesjonaliście, tak aby móc skupić się na sednie swojego biznesu, bez marnowania czasu i nerwów na kwestie poboczne.
Na co szczególną uwagę powinna zwracać uwagę osoba, otwierająca biznes za granicą?
Jeżeli miałabym wskazać trzy najważniejsze kwestie byłyby to: wybór formy działalności, przynależność branżowa, zagadnienia związane z zatrudnianiem pracowników. W pierwszej kolejności musimy sobie odpowiedzieć na pytanie, jaki mamy pomysł na nasz biznes, na czym nam najbardziej zależy, jakie mamy oczekiwania, jakich ryzyk chcemy uniknąć, a jakie jesteśmy w stanie ponieść, w zamian za korzyści na innym polu. Jeżeli te kwestie mamy sprecyzowane możemy wybrać formę prawną, w jakiej będziemy prowadzić nasz biznes – może być to jednoosobowa działalność gospodarcza, spółka osobowa, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością czy choćby spółka europejska – tych możliwości jest naprawdę wiele. Wybór formy prawnej powinien współgrać z naszym biznesem i stwarzać nam stabilne podstawy do rozwoju. Oczywiście wybór poszczególnych form prawnych niesie za sobą szereg konsekwencji w zakresie obowiązków, które będą na nas spoczywać, choćby w zakresie wysokości podatków i ponoszenia osobistej odpowiedzialności. Dlatego jeżeli nie wybieramy kompleksowej obsługi kancelarii, skorzystajmy chociaż z konsultacji w zakresie wyboru formy prawnej odpowiedniej dla naszego biznesu, determinuje to nasze późniejsze możliwości i obowiązki, naprawdę warto.
Warto skonsultować się z prawnikiem, zanim wejdziemy na nowy rynek (fot. stock.adobe.com)
Koniecznie trzeba zwrócić uwagę, do jakiej branży będzie przynależeć nasza firma, gdy otworzymy biznes za granicą. Przykładowo dla firm stricte budowlanych będzie to oczywiście branża budowlana, a elektryk pracujący na własny rachunek w ramach swojej jednoosobowej działalności będzie przynależał do branży elektronicznej. Problem zaczyna się natomiast w momencie, kiedy kwalifikacji tej nie da się jednoznacznie dokonać. Może pojawić się np. pytanie, do jakiej branży przynależy firma montująca panele fotowoltaiczne – budowlanej czy elektronicznej? Na to pytanie nie ma uniwersalnej, jednoznacznej odpowiedzi – będzie to zależało od przypadku konkretnego przedsiębiorcy oraz tego, jakie czynności i w jakim zakresie, w ramach swojej działalności wykonuje. Dlaczego przynależność branżowa ma aż takie znaczenie? Wskazując na przykładzie Niemiec, przynależność do branży budowlanej obliguje przedsiębiorcę, do odprowadzania dodatkowych zarówno podatków, jak i składek na ubezpieczenie społeczne od swoich pracowników. Takich przykładów można mnożyć wiele. Przynależność branżowa, i przepisy których zastosowanie wymusza, mają dla przedsiębiorcy kolosalne znaczenie, warto być tego świadomym, zanim podejmie się działalność za granicą.
Każdy kraj posiada specyficzny system prawny (fot. stock.adobe.com)
Wreszcie, jeżeli jako przedsiębiorca będziemy zatrudniać pracowników, pojawia się przed nami szereg kwestii związanych z problematyką prawa pracy. Proszę wierzyć, one znacznie wykraczają poza kwestie związane z przygotowaniem niezbędnych dokumentów czy odnalezieniem się regułach systemu ubezpieczeń społecznych obcego państwa. Jeżeli otwieramy biznes na terenie Unii Europejskiej to musimy wiedzieć, czy nasi pracownicy będą pochodzić z krajów unijnych czy z państw trzecich. W tym drugim przypadku musimy liczyć się z procedurami związanymi z legalizacją pobytu, w tym z koniecznością uzyskania wiz. Możemy skorzystać także z opcji delegowania pracowników z naszej firmy w Polsce do naszego przedsiębiorstwa w innym kraju albo skorzystać z usług miejscowej agencji pracy jako pracodawca użytkownik. Z racji, iż nasza kancelaria od wielu lat zajmuje się tymi kwestiami, dokładnie wiemy, jak wyglądają procedury legalizacyjne i jak można je przyspieszyć. Gdy będziemy mieć już w naszym przedsiębiorstwie pracowników, nie zapominajmy o konieczności przestrzegania przepisów wynikających z układów zbiorowych pracy, a co za tym idzie – dokładnego przestudiowania wszelkich regulacji w tym zakresie. Niejednokrotnie nie wystarczy wynagradzać pracownika minimalną stawką obowiązującą w danym kraju. Trzeba mu zapewnić minimalne wynagrodzenie wynikające z danego układu zbiorowego pracy. Jaki układ zbiorowy należy stosować? To determinowane jest przez przynależność naszej firmy do danej branży.
Jak z Pani perspektywy radzą sobie polscy przedsiębiorcy za granicą? Czy szybko odnajdują się w nowych realiach?
Według mnie radzą sobie świetnie – mają innowacyjne pomysły w zakresie produktów i usług, którymi potrafią oczarować zagranicznych odbiorców. Zaskakują nieszablonowymi rozwiązaniami. Świadczą usługi wysokiej jakości. Jednak oceniając tę kwestię przez pryzmat problemów, z którymi klienci zgłaszają się do naszej kancelarii, widać, że przedsiębiorcom za granicą potrzebne jest wsparcie prawne, i to na każdym etapie. W sytuacji, kiedy dopiero rozważamy, czy założyć firmę za granicą, dobrze jest skonsultować się, co do rozmaitych kwestii prawnych i sposobu jak maksymalnie wykorzystać warunki, które stwarza nam zagraniczny ustawodawca. Dzięki systematycznym konsultacjom np. w ramach pakietu stałej obsługi prawnej, mamy możliwość bieżącego omówienia wszelkich kwestii prawnych związanych z prowadzeniem naszego biznesu. Pozwala to uniknąć wielu błędów oraz postępowania wbrew zagranicznemu prawu, a co za tym idzie zaoszczędzić nerwy i środki. Jeżeli jednak danemu przedsiębiorcy będzie potrzebne wsparcie na etapie, gdy zostały już na niego nałożone kary pieniężne lub obowiązki, albo przegapił istotny termin, wówczas również zapewniamy mu pomoc, chociaż jak powszechnie wiadomo – lepiej zapobiegać.
Ukraińcy – w związku z niestabilną sytuacją na Wschodzie – przenoszą firmy nad Wisłę. Co zaskakuje ich w Polsce?
Sądzę, że w dużej mierze stale zmieniające się przepisy i brak stabilności prawa w zakresie obowiązków, które polski ustawodawca nakłada na przedsiębiorców. Bycie przedsiębiorcą w Polsce oznacza tak naprawdę ciągłe dokształcanie się w dziedzinach, które nie są bezpośrednio związane z biznesem, jaki prowadzimy. Trzeba by być specjalistą od wszystkiego, co jak wiadomo nie jest możliwe, część obowiązków należy po prostu oddelegować na księgowego czy kancelarię prawną. Dla osób z Ukrainy duże znaczenie mają także kwestie związane z legalizacją ich pobytu w Polsce i innowacyjnymi zmianami, które są w tym zakresie proponowane – ma zostać uchwalona całkiem nowa ustawa, która będzie wyczerpująco regulować kwestie związane z zatrudnieniem w Polsce cudzoziemców. W planach jest uproszczenie procedury legalizacyjnej, poprzez wprowadzenie obsługi online oraz zrezygnowanie z konieczności przeprowadzania testu rynku pracy. Zmian szykuje się wiele, ale sądzę, że jest to temat do rozwinięcia już przy innej okazji… Uprzejmie dziękuję za rozmowę.
Dziękuję za rozmowę!
r.pr. Beata Kielar-Tammert – właścicielka Kancelarii Prawa Międzynarodowego BKT. Niestrudzenie zdobywa doświadczenie prawnicze w świecie biznesu zarówno w Polsce, jak i za granicą. Posiada ogromne doświadczenie w obsłudze podmiotów gospodarczych. Przez wiele lat doradzała organom spółek pracując wewnątrz korporacji jako prawnik in-house. Autorka wielu ciekawych artykułów oraz opracowań z zakresu problematyki międzynarodowej, przejawiająca holistyczne podejście do analizowanych zagadnień prawnych, łącząc ustawodawstwa międzynarodowe w jednej kancelarii.